"Wenn es nichts zu lachen gibt, kommen Satiriker auf die Welt"

Stanisław Jerzy Lec, Quelle: Wikipedia

 ">>Freiheit, Gleichheit, Brüderlichkeit!<<  Aber wie gelangen wir zu den Tätigkeitswörtern?"

"Woran ich glaube? Erlaube!
Natürlich an die Fakten.
(Doch nur an die nackten.)"

                                       übertragen von Karl Dedecius

 Stanisław Jerzy Lec  (* 6. März 1909 als de Tusch-Letz in Lemberg; † 7. Mai 1966 in Warschau) stammt aus einer großbürgerlichen Familie, die in Galizien ansässig gewesen war. Sein Vater, Benno Letz de Tusch, war Bankdirektor. Die Mutter Adele, Tochter von Jan de Safrin, soll von sephardischen Juden abstammen. Die Schreibweise Letz entspricht den k.u.k. Urkunden.

Seine Aphorismen warfen ein eigentümliches Licht auf einen stalinistisch geprägten polnischen Staat, von Polizisten beherrscht und mit dem seltsamen, beklemmenden Anspruch, das Denken kontrollieren zu wollen. (Wikipedia DE)

Pochodził z uszlachconej rodziny żydowskiej, był synem barona Benona de Tusch-Letza i Adeli z domu Safrin. Uczęszczał do szkół we Lwowie i Wiedniu, maturę uzyskał w 1927 we Lwowie. Podjął studia na Uniwersytecie Jana Kazimierza, pierwszy rok - polonistykę, a następnie - prawo. Studia ukończył w 1933. W 1928 debiutował wierszem Wiosna. (Wikipedia PL)

  

"Pisarz, był człowiekiem niezmiernie płodnego pogranicza kulturowego polsko-żydowsko-ukraińsko-austriackiego, czyli po prostu z Galicji, ze Lwowa. Miał pokrętny życiorys: był komunistą, potem wyjechał do Izraela, jeszcze później wrócił... Debiutował wierszami i satyrą już w latach dwudziestych, ale pierwsza książka poetycka wyszła w 1933 roku ("Barwy"). Po wojnie było tomów wiele. Lec jako poeta zmieniał i przekształcał się wielce. Pisano o nim sporo, zastanawiając się, do czego by go tu sprowadzić, i wyszło na to, że zewsząd czerpał po trosze i do niczego na stałe nie przystał.

Autor cykli aforyzmów Myśli nieuczesane (1957) i Myśli nieuczesane nowe (1964), tłumaczonych na wiele języków. Mistrz paradoksu."

Originalausgaben:

    1933 Barwy (Farben)

    1946 Spacer cynika (Spaziergang eines Zynikers)

    1946 Notatnik polowy (Feldnotizbuch)

    1948 Życie jest fraszką (Das Leben ist ein Scherzgedicht)

    1950 Nowe wiersze (Neue Gedichte)

    1956 Rękopis jerozolimski (Jerusalemer Handschrift)

    1957 Myśli nieuczesane (Unfrisierte Gedanken)

    1959 Z tysiąca i jednej fraszki (Aus tausendundeinem Scherzgedicht)

    1959 Kpię i pytam o drogę (Ich spotte und fragte nach dem Weg)

    1961 Do Abla i Kaina (An Abel und Kain)

    1963 List gończy (Steckbrief)